Działalność gospodarcza, cechująca się zrównoważonym rozwojem, nie jest jedynie niezobowiązującym atrybutem, który warto mieć w przypadku spółek, operujących na rynku globalnym. Domagają się go dzisiejsi konsumenci, klienci i cała planeta. Jakkolwiek większość głosów zgadza się, że tematowi należy poświęcić więcej uwagi, faktem pozostaje, że osiągnięcie zrównoważonego rozwoju jest nietuzinkowym dokonaniem. Niemniej, istnieją zabiegi, które spółki mogą podjąć, aby wypracować sobie stanowisko liderów zrównoważonego świata.

Operacje logistyczne wymagają dużych inwestycji i przestrzeni, aby sprostać rosnącym potrzebom konsumentów, co stwarza poważne wyzwania. Zapotrzebowanie energetyczne jest jeszcze większe w przypadku producentów żywności i napojów, gdzie w całym łańcuchu dostaw wymagana jest precyzyjna kontrola temperatury i terminowa realizacja zamówień. Jednak wraz z tymi przeszkodami pojawia się ogromna szansa na opracowanie przełomowych rozwiązań w celu zachowania światowych zasobów, ochrony środowiska oraz zwiększenia efektywności, z korzyścią dla klienta i poprawy wyników finansowych firmy.

Minimalizując powierzchnię magazynową, zmniejszając ilość odpadów w transporcie i ulepszając sytuację ekosystemów dzięki zastosowaniu najnowocześniejszych technologii, organizacja może ograniczyć swój wpływ na środowisko, nie tracąc przewagi konkurencyjnej.

Zacznijmy od magazynu. Proszę sobie wyobrazić centrum dystrybucyjne. Prawdopodobnie na myśl przychodzi moloch o powierzchni 200 tysięcy stóp kwadratowych, wzniesiony gdzieś w pośrodku kraju, wokół którego znajduje się mnóstwo pustej przestrzeni. Oczywiście, wiele takich zakładów nadal istnieje, jednak ze względu na to, że branża konkuruje o tereny i jest świadoma wpływu na środowisko, staramy się robić więcej przy mniejszej ilości środków.

Im mniejszy magazyn, tym niższe koszty operacyjne i początkowe danego obiektu, zwłaszcza że rozwój handlu za pośrednictwem mediów elektronicznych zwiększa zapotrzebowanie na powierzchnię magazynową i podnosi jej cenę. Funkcjonowanie na mniejszej powierzchni bez uszczerbku dla pojemności wymaga jednak od firm skondensowania przestrzeni magazynowej przy jednoczesnym zachowaniu dostępu - co łatwiej powiedzieć niż zrobić. Aby rozwiązać ten problem, zautomatyzowane rozwiązania, takie jak centra mikrorealizacji zamówień, coraz częściej wykorzystywane przez sprzedawców żywności do realizacji zamówień internetowych, mogą pomóc firmom w osiągnięciu ich celów - zwłaszcza że handel elektroniczny staje się coraz bardziej hiperlokalny.

W badaniu opisanym przez Food Logistics odnotowano średnią wielkość powierzchni na potrzeby mikrorealizacji rzędu 5000-25 000 stóp kwadratowych w zestawieniu z raportem CBRE, w którym wskazano na wzrost średniej powierzchni nowo budowanych magazynów do 184 693 stóp kwadratowych w 2017 r. Technologia ta, która zamienia zaplecze sklepu spożywczego w mini-magazyn obsługujący zamówienia internetowe, wykorzystuje funkcję automatycznego wyszukiwania, aby na żądanie dostarczać pracownikom wcześniej zatowarowane produkty. Rozwiązania te pomagają również wyeliminować konieczność pracochłonnego, kompletowania „alejka po alejce” przez pracowników niestandardowych zamówień, dzięki czemu zyskują oni cenny czas i zasoby na inne potrzeby.

Należy również pamiętać, że modernizacja sprzętu po wybudowaniu obiektu, mająca na celu dostosowanie magazynu do najnowszych technologii, będzie kosztowna. Kluczowym rozwiązaniem zastępczym jest więc rozpoczęcie od zastosowania systemu zdefiniowanego przez oprogramowanie, który może transportować towary w tle, pozwalając inżynierom na zwiększanie wydajności poprzez wprowadzanie aktualizacji w każdej chwili. Ponieważ systemy te opracowano w trosce o zachowanie elastyczności, w miarę poznawania nowych sposobów oszczędzania energii można je stosować w razie konieczności, bez potrzeby odświeżania sprzętu fizycznego.

Z chwilą, gdy produkt jest gotowy do dostarczenia, należy rozważyć więcej opcji. Chcąc osiągnąć dalsze cele związane ze zrównoważonym rozwojem transportu, przedsiębiorstwa powinny sięgnąć nie tylko po paliwa alternatywne czy opakowania nadające się do recyklingu, ale także po kreatywne rozwiązania, takie jak opakowania cięte na wymiar. Każdy z nas zamówił przez Internet coś niewielkiego, a otrzymał opakowanie przewymiarowane 3-4-krotnie. W walce z marnotrawstwem stosuje się opakowania cięte na wymiar, zaprojektowane specjalnie pod kątem przedmiotów, które mają być w nich umieszczone, a firmy zyskują na tym, pakując więcej towarów do ciężarówek, ograniczając w ten sposób niewykorzystaną przestrzeń i oszczędzając energię.

Inną technologią, która zyskuje na popularności, jest realizacja zamówień mieszanych (mixed-case fulfillment). Realizacja zamówień mieszanych pozwala firmom na paletyzowanie dokładnie takich towarów, jakich potrzebują - konkretnych artykułów w różnych ilościach, dostosowanych do indywidualnego układu alejek w sklepie - zamiast palet ze stałą ilością tych samych towarów. Paletyzacja zamówień mieszanych może zmniejszyć liczbę palet wysyłanych do sklepów w celu uzupełnienia zapasów, co jest korzystne zarówno dla detalisty, jak i jego dostawców żywności i napojów. Technologia ta - połączenie sprzętu i zaawansowanego oprogramowania - może wyeliminować z ruchu średnio jedną półciężarówkę tygodniowo dla danego przedsiębiorstwa.

W większych obiektach, obsługujących ogromne ilości towarów, można poczynić oszczędności energii w inny sposób. Niektóre technologie, takie jak coraz bardziej wydajne silniki taśmociągów, są intuicyjną odpowiedzią na potrzeby zrównoważonego rozwoju. Jednakże obecnie w branży niekwestionowany prym należy do robotyki.

W tradycyjnych magazynach do transportu opakowań w obrębie zakładu często potrzebne są kilometry zamontowanych na stałe taśmociągów. Niedawno tę samą funkcję w bardziej energooszczędny sposób zaczęły pełnić autonomiczne roboty mobilne (AMR). Pobierają one i transportują palety tylko wtedy, gdy są potrzebne, zazwyczaj w jednym określonym obszarze magazynu, co pomaga obniżyć ogólne zużycie energii. Roboty te nie poruszają się po ustalonym torze, lecz swobodnie przemieszczają się po magazynie - gdy pracownik potrzebuje przedmiotu znajdującego się po przeciwnej stronie zakładu, robot AMR wykorzystuje możliwości sztucznej inteligencji (AI), aby określić najbardziej ergonomiczną trasę pobierania i dostarcza żądany przedmiot bezpośrednio do miejsca przeznaczenia.

W najnowocześniejszych obiektach roboty nie są jedynym wykorzystywanym rozwiązaniem. Weźmy pod uwagę centrum dystrybucyjne, w którym znajdują się tony ciężkich palet ułożonych w stosy do wysokości około stu stóp. Gdy nadchodzi czas, aby dosięgnąć jednej z tych wznoszących się palet, dźwig wykorzystuje siłę hamowania, aby powoli i bezpiecznie opuścić ładunek na ziemię. Zazwyczaj energia powstała w procesie hamowania jest marnowana. Jednak nowa technologia, ukierunkowana na oszczędność energii, magazynuje tę energię hamowania, przekształca ją w energię elektryczną i wykorzystuje w innych obszarach magazynu, np. w systemach taśmociągów.

Coraz częściej klienci nie wahają się żądać od swoich dostawców informacji na temat stopnia przestrzegania zasad zrównoważonego rozwoju. Klienci chcą być świadkami, jak dostawcy wydają pieniądze na to, by produkty były bardziej energooszczędne, a odpady i ślad węglowy mniejsze. Firmy coraz częściej oczekują podejścia opartego na współpracy, w ramach którego wspólnie z dostawcami opracowują zrównoważone rozwiązania, które w naturalny sposób wpisują się w istniejącą infrastrukturę.

Jeśli chodzi o poprawę zrównoważonego rozwoju w logistyce, jedna rzecz jest niezmienna: firmy nie mogą osiągnąć tych celów w pojedynkę. Firmy powinny raczej uwzględnić zrównoważony rozwój jako odrębny czynnik w procesie podejmowania decyzji, uznając go za niezależny obszar. Po pierwsze, należy zadać sobie pytanie: „Jaki wpływ na środowisko mają nasze działania?”. Następnie: „Co możemy zrobić, aby zmienić osiągnąć największą zmianę?”. Często odpowiedzi na te pytania wymagają zatrudnienia kierowników projektów zajmujących się poprawą zrównoważonego rozwoju, którzy znają specyfikę danego rynku, np. sektora spożywczego, i potrafią zoptymalizować ukierunkowane technologie w ramach działalności firmy.

Przecież to dopiero początek tego, co jest możliwe w logistyce żywności i zrównoważonym rozwoju. Jako branża musimy kontynuować współpracę i współdziałanie z klientami, aby nadać priorytety i czerpać korzyści z poprawy wydajności i zrównoważonego rozwoju we wszystkich działaniach.

Artykuł ten pierwotnie ukazał się online na łamach Food Logistics Magazine.